Έλεγχος κατάποσης και πιθανών εισροφήσεων

Η ενδοσκοπική εξέταση της κατάποσης (στην αγγλική γλώσσα λέγεται fibreoptic endoscopic evaluation of swallowing-FEES) αποτελεί την εξέταση εκλογής για την εκτίμηση του παιδιού με δυσφαγία. Δυσφαγία σημαίνει «δυσκολεύομαι να καταπιώ, πνίγομαι ή βήχω με το φαγητό μου και ίσως, εμφανίζω επίμονο βήχα με φλέμα, βρογχίτιδες και μερικές φορές υποτροπιάζουσες πνευμονίες». 

 Κατά την εξέταση ένα εξαιρετικά λεπτό και ευλύγιστο καλώδιο εισέρχεται από το ρουθουνάκι του παιδιού και προωθείται προς το λάρυγγα. Στη συνέχεια, το ενδοσκόπιο παραμένει ακριβώς πάνω από την είσοδο του λάρυγγα δίνοντας τη δυνατότητα στο γιατρό να ελέγξει άμεσα και αντικειμενικά την ανατομία της περιοχής, τον τρόπο που το παιδί καταπίνει και να επιβεβαιώσει με ακρίβεια την ύπαρξη εισρόφησης.

Ένας έμπειρος λογοθεραπευτής, εξειδικευμένος στα προβλήματα κατάποσης παρευρίσκεται και βοηθάει τον γιατρό τόσο κατά την διενέργεια της εξέτασης όσο και κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων. Η συνεργασία γιατρού και λογοθεραπευτή ειδικού σε θέματα κατάποσης, μεγιστοποιεί τα οφέλη της εξέτασης και συστήνεται από την Ευρωπαϊκή Παιδοπνευμονολογική Εταιρία-ERS.

Ποιες είναι οι ενδείξεις για να γίνει η εξέταση

  • Βήχας ή «πνιγμός» όταν το παιδί τρώει ή πίνει.
  • Το παιδί παραπονιέται ότι η μπουκιά κολλάει στο λαιμό του.
  • Θηλάζει και δείχνει ότι δυσκολεύεται να καταπιεί.
  • Εμφανίζει συμπτώματα όπως βήχα, βράσιμο ή ακροαστικά για τα οποία δεν μπορεί να βρεθεί εξήγηση. 
  • Ο παιδίατρός σας ανησυχεί και θεωρεί ότι το παιδί σας μπορεί να κάνει εισροφήσεις.

Προετοιμασία για την εξέταση 

  • Εξηγείστε την εξέταση στο παιδί σας με απλά λόγια.
  • Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε το link για ένα ολιγοσέλιδο μπλοκ ζωγραφικής. Σχεδιάστηκε για να βοηθήσει στην προετοιμασία του παιδιού για την εξέταση. Είναι καλή ιδέα να το τυπώσετε, να το διαβάσετε και να το χρωματίσετε μαζί με το παιδί σας.
  • Για την εξέταση, φέρτε μαζί σας το μπουκάλι, το κουτάλι ή το ποτήρι του παιδιού σας.
  • Φέρτε επίσης μαζί σας, ένα μπουκάλι νερό, ένα γιαουρτάκι και το αγαπημένο του σνακ. Εάν πρόκειται για βρέφος, φέρτε μαζί σας το γάλα του.
  • Αποφύγετε να δώσετε στο παιδί σας να φάει ή να πιεί οτιδήποτε, 2 ώρες πριν την εξέταση.

Πώς γίνεται η εξέταση

  • Πριν την εξέταση, η μύτη του παιδιού ψεκάζεται με λίγο τοπικό αναισθητικό (στο ιατρείο μας, χρησιμοποιούμε σπρέϊ με γεύση φρούτων που αρέσει στε παιδιά) .
  • Κατά τη διάρκεια της εξέτασης το παιδί παραμένει ξύπνιο και καθισμένο (κατά προτίμηση στην αγκαλιά ενός γονέα).
  • Ο γιατρός περνάει το πολύ λεπτό καλώδιο του ενδοσκοπίου μέσα από το ρουθουνάκι και το προωθεί σταθερά και προσεκτικά προς τον λάρυγγα. Τα παιδιά «σιχαίνονται» να τους πειράζουν την μύτη και γι’ αυτό η καλή ψυχολογία του παιδιού με προετοιμασία στο σπίτι, παίζει σημαντικό ρόλο. Το ενδοσκόπιο που χρησιμοποιούμε στο ιατρείο μας είναι τεχνολογίας αιχμής (KARL STORZ, paediatric), με διάμετρο καλωδίου μόλις 2,9 mm, γεγονός που κάνει την εξέταση ευχάριστη για το παιδί και του γονείς.
  • Το ενδοσκόπιο επιτρέπει στο γιατρό να εξετάσει από κοντά την ανατομία του λάρυγγα και την πιθανότητα το παιδί να «πνίγεται» από τα ίδια τα σάλια του. 
  • Στη συνέχεια, προσφέρεται στο παιδί να πιεί και να φάει μικρή ποσότητα φαγητού και ποτού χρωματισμένα με σιρόπι ζαχαροπλαστικής. Αυτό επιτρέπει στο γιατρό, να διαπιστώσει την ύπαρξη εισροφήσεων.
  • Σε βρέφη που θηλάζουν, η εξέταση γίνεται σε δύο φάσεις: αρχικά ελέγχεται η ανατομία της περιοχής και το πώς το βρέφος καταπίνει το σάλιο του και στη συνέχεια, το βρέφος θηλάζει για να διαπιστωθεί τυχόν εισρόφηση γάλατος.

Μετά το τέλος της εξέτασης

  • Ο παιδοπνευμονολόγος κος Χατζηπαρασίδης θα σας εξηγήσει τα αποτελέσματα της εξέτασης.
  • Σε συνεργασία με τον λογοθεραπευτή-ειδικό στην κατάποση, θα σας προτείνει τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος του παιδιού σας.